Jongeren en messen 2

9 maart 2020

Wat is er aan de hand? Op 23 februari steekt een 18-jarige in Alphen aan de Rijn een jongen van 16 dood en worden nog eens drie mensen gewond. De volgende ochtend houdt de politie in Rotterdam twee 16-jarigen aan op verdenking van betrokkenheid bij een steekincident bij metrostation Graskruid, waarbij twee jongens van 18 en 17 ernstig gewond raken. Dezelfde middag raakt iemand in Santpoort in Noord-Holland zwaargewond als gevolg van een steekpartij op een school voor praktijkgericht onderwijs. Enkele dagen later meldt de politie dat in Hulst, Zeeuws-Vlaanderen, een baldadige jongen die door een buschauffeur was gesommeerd de bus te verlaten, de chauffeur met een mes heeft aangevallen. Een dag later houdt de politie in Hoofddorp een 19-jarige aan die tijdens een huisfeestje drie mensen heeft neergestoken. Op 4 maart wordt een minderjarige in Diemen door twee jongens aangevallen met een machete. Een dag later wordt in Rotterdam op metrostation Alexander een man ernstig door messteken gewond na een ruzie met twee jongens van 17 jaar. Continue reading →

Een les uit de zaak Gökmen T: bescherm het slachtoffer

8 maart 2020

In 2002 maakte ik een studiereis door Australië en Nieuw-Zeeland gecombineerd met een aantal presentaties van het boek Punishing Juveniles van Antony Duff en mij aan verschillende universiteiten. Doel van mijn studiereis was de bestudering van de praktijk van herstelrecht zoals die daar inmiddels was ontwikkeld. Internationaal was er in de jaren daarvoor veel enthousiasme ontstaan voor vormen van restorative justice en ook in Nederland en België ontstond hiervoor interesse, vooral als het om jonge daders zou gaan. Daarbij werd steevast verwezen naar positieve ervaringen down under. Dat in die landen vooral werd gedacht aan jonge daders bleek meteen al uit de naam die daar gebruikelijk was, namelijk Youth Conference of Family Group Conference (FGC). Ik was benieuwd hoe deze veelgeprezen aanpak er in de praktijk uit zag en heb daar maandenlang herstelgesprekken in alle mogelijke settings mogen observeren. Continue reading →

De zittingen bij de kinderrechter kunnen nog best wat kindvriendelijker

6 maart 2020

De rechter vraagt aan de 17-jarige verdachte of ze het vonnis begrijpt, waarop het meisje vertwijfeld uitroept: ‘Ik begrijp er helemaal niks van, het zijn van die moeilijke woorden allemaal!’

Dat schreef ik precies 20 jaar geleden in mijn boek Schuld en schaamte: een pedagogisch perspectief op het jeugdstrafrecht. Voor dat boek had ik onder andere op diverse plaatsen een serie voorgeleidingen en zittingen bij de kinderrechter bijgewoond. Ik constateerde dat onze kinderrechters en jeugdofficieren erg hun best deden, maar dat er nog veel te verbeteren viel op het elementaire punt van taalgebruik en in bredere zin van de algehele communicatie tijdens de zitting en daarmee het pedagogisch doordacht betrekken van kinderen en hun ouders bij de zitting. Continue reading →

Jongeren en messen

23 februari 2020

Wat zou u doen als zou blijken dat leerlingen op de school van uw kind rondlopen met messen? Hoe zou u reageren als uw dochter van 15 zou vertellen dat haar vriendje vaak een groot klapmes op zak heeft? En zou u uw schouders ophalen als uw zoon u vertelt dat hij tegenwoordig vanwege bedreigingen een mes op zak draagt? En als hij u voorhoudt dat het uitgeklapt echt niet langer is dan 25 cm … en dus mag van minister Grapperhaus? Continue reading →

Vom Kinde aus: lekker leren lezen

9 februari 2020

De laatste jaren neemt de laaggeletterdheid in Nederland schrikbarende vormen aan. Een op de vier middelbare scholieren heeft moeite met lezen en schrijven. Recent blijken de leesprestaties van 15-jarigen opnieuw afgenomen. Volgens de nieuwste PISA-studie is de leesvaardigheid van deze leeftijdsgroep nergens zo hard achteruit gegaan als in ons land. En parallel daarmee blijkt het plezier in lezen rond de veertien/ vijftien jaar nergens zo laag als hier: bijna de helft van deze leeftijdsgroep vindt lezen saai en niet leuk. Continue reading →

Geen minderjarigen in de politiecel 2

2 februari 2020

Altijd jammer als politici zich pontificaal uitspreken over zaken waar ze geen verstand van hebben. Of waar ze zich niet in willen verdiepen, maar alleen maar aandacht mee willen trekken. Dat bemoeilijkt iedere inhoudelijke discussie. De voorman van Forum voor Democratie maakte van meet af aan duidelijk dat hij lak heeft aan feitelijke informatie, zonder kennelijk te beseffen dat een democratisch bestel debat op grond van kennis van de beschikbare feiten vooronderstelt. Maar misschien is het nog kwalijker als politici van de grootste regeringspartij zich bezondigen aan kletskoek en daarmee een vorm van fake news fabriceren. Daar valt immers niet alleen geen zinnige discussie mee te voeren. Meestal nemen ze ook zonder argumenten, impliciet of zelfs expliciet afstand van wat er aan beschikbaar feitenmateriaal voorhanden is, zelfs als dat door overheidsinstituten of onafhankelijke wetenschappelijke instanties is aangedragen. Continue reading →

Geen minderjarigen in de politiecel

31 januari 2020

Minderjarige verdachten moeten zo min mogelijk worden vastgehouden in een politiecel. Dat stelt de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) in zijn recente advies aan de minister van Justitie en Veiligheid en de minister voor Rechtsbescherming. Sinds jaar en dag wijzen advocaten en Defence for Children op misstanden wat betreft het vasthouden van kinderen op het politiebureau. In tegenstelling tot de meeste omringende landen bestaat op dit punt in ons land nog steeds geen aparte regeling. Vanaf twaalf jaar kunnen minderjarigen die verdacht worden van een misdrijf of overtreding in een politiecel worden vastgezet in afwachting van verhoor. Bij zwaardere misdrijven kunnen ze daarna net als volwassen verdachten maximaal drie dagen ‘in verzekering worden gesteld’. Dit raakt veel kinderen: in 2018 verbleven ruim 21.000 minderjarigen enige tijd in een politiecel en werden ruim 4.500 daar zelfs een of meer dagen opgesloten. Continue reading →

Vom Kinde aus

16 december 2019

Er verschijnen wekelijks alarmerende berichten over de situatie van het onderwijs in ons land. Er is een groot lerarentekort ontstaan. Daarom waren de afgelopen week in Amsterdam bijvoorbeeld zestien basisscholen dicht. Scholen zien zich geconfronteerd met de keuze om de deuren een of meer dagen te sluiten of de leerlingen uit meerdere klassen bij elkaar te proppen. Leraren in het reguliere en het speciaal onderwijs hebben grote problemen met de hulp aan leerlingen met psychische en lichamelijke aandoeningen of gebreken. De onderwijsinspectie waarschuwde afgelopen voorjaar voor toenemende segregatie en laaggeletterdheid. Inmiddels blijken de leesprestaties van 15-jarigen verder achteruit gegaan  Onlangs zette De Volkskrant een hele serie ernstige problemen in het onderwijs op een rij  Gegeven deze dramatische situatie verzuchtte een gepensioneerde leraar: ‘Om toch te kiezen voor dit beroep moet je wel uiterst gepassioneerd zijn en een specifiek soort onderwijzers-dna bezitten.’  Continue reading →

Patstelling nekt jeugdzorg

15 november 2019

Op 1 maart dit jaar berichtte NRC Handelsblad na onderzoek samen met de Rotterdamse website Vers Beton over grote systeemproblemen in de Rotterdamse jeugdzorg. In Rotterdam-Rijnmond, waar voormalig wethouder en huidig minister Hugo de Jonge indertijd met de nodige tamtam voorop had gelopen bij de transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten, werden fatsoensgrenzen overschreden en werkten instanties langs elkaar heen. Anderhalve maand later concludeerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd dat het gebrek aan samenwerking tussen de verantwoordelijke instellingen in deze jeugdzorgregio zo ernstig was dat dit leidde tot ernstige veiligheidsrisico’s voor kinderen. Uitgerekend de verantwoordelijke Rotterdamse bestuurder van de Jeugdbescherming houdt nu in dezelfde krant sans gêne een zalvend pleidooi voor samenwerking in de jeugdzorg! Helaas is dit soort schaamteloosheid niet uitzonderlijk, maar lijkt dit de laatste jaren gemeengoed onder verantwoordelijke beleidspersonen op dit terrein. Continue reading →

Kabinet miskent crisis in de jeugdzorg

8 november 2019

Ze hebben geen tractors, ze beschikken niet over vrachtwagens, ze zijn ook niet met vele tienduizenden en ze kunnen meestal ook niet zomaar de deur achter zich dicht trekken om echt massaal naar Den Haag te trekken. Maar als in één sector de nood echt aan de man is dan wel in de jeugdzorg. En als in één sector een extreem beroep wordt gedaan op de mensen die er werken en ondanks alle problemen doorgaan dan scoort de jeugdzorg ook bijzonder hoog. Donderdag verscheen een vernietigend rapport van de Inspecties Gezondheidszorg en Jeugd en Justitie en Veiligheid over de crisis in de jeugdzorg. Met de alarmerende titel Kwetsbare kinderen onvoldoende beschermd geven  de Inspecties aan dat hulp voor jongeren en gezinnen met de meest complexe en zware problematiek niet of niet tijdig beschikbaar is. Kwetsbare kinderen komen terecht op achtereenvolgende wachtlijsten, waardoor ze   langer in onveilige situaties blijven en meer beschadigd raken, waardoor hun problematiek verergert. De inspecties concluderen dat de tot nu toe genomen maatregelen de problemen niet oplossen. Er zijn (inmiddels) te weinig mensen die het werk (nog) kunnen en willen uitvoeren. Het personeelsverloop is groot, evenals het verzuim. Instellingen kunnen de benodigde zorg niet altijd leveren. De financiële situatie van vier op de tien jeugdzorgaanbieders wordt „hoog risicovol” genoemd. Continue reading →