Kwajongensstreken 1: Privacy en de toekomst van het kind

21 augustus 2019

Met de Kinderwetten begin vorige eeuw ontstond een radicaal nieuwe verhouding tussen kind, ouders en overheid. Ons land was politiek, maatschappelijk en cultureel diep verdeeld in enkele grote zuilen – protestants-christelijk, rooms-katholiek, sociaal-democratisch en liberaal – en toch was er tegelijkertijd opvallend sterke consensus als het ging om de nieuwe benadering van kinderen in problemen, zowel jeugd die gevaar liep als die gevaar veroorzaakte. Terwijl vanwege de verzuiling op het terrein van het onderwijs – ‘de schoolstrijd’ – de stemming over de invoering van de leerplicht in de Tweede Kamer in 1900 maar net in het voordeel van het wetsvoorstel uitviel, werden de veel ingrijpender vernieuwingen op het vlak van de verhouding tussen kind, ouders en overheid die de Kinderwetten brachten een jaar later door het parlement soepel en zelfs zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Continue reading →

Behandeling jonge geweldplegers cruciaal

2 augustus 2019

Momenteel circuleert een petitie voor verhoging van de strafmaxima voor jeugdige daders van zware geweldsdelicten. Het initiatief daartoe is genomen door de ouders van drie kinderen die allen twee jaar geleden op afschuwelijke, nauwelijks te bevatten wijze zijn omgebracht door minderjarige daders – Romy Nieuwburg uit Hoevelaken en Savannah Dekker uit Bunschoten (beiden 14 jaar) en Nick Bood (16) uit Assendelft; de daders waren 14 en 17 jaar oud. Deze ouders hebben zich vorig jaar met andere nabestaanden van extreem geweld verenigd in de Federatie Nabestaanden Geweldslachtoffers (FNG). Voorzitter is Jack Keijzer, wiens 16-jarige zoon in 2007 op monsterachtige wijze is omgebracht door twee (volwassen) daders. Eerder richtte Keijzer samen met Joost Eerdmans en Martin Roos het Burgercomité tegen Onrecht op. De petitie, die inmiddels ruim 70.000 maal is ondertekend, beoogt de jeugddetentie te verlengen van maximaal 1 naar 2 jaar voor 14- en 15-jarigen en van maximaal 2 naar 5 jaar voor 16- en 17-jarigen. Continue reading →

Mee-ouder krijgt beperkt gezag

14 juli 2019

‘Historische doorbraak’, kopte RTL Nieuws op 11 juli na lezing van een concept-Kamerbrief van het kabinet over nieuwe regels betreffende het ouderschap. Volgens RTL werden zowel de regels betreffende draagmoederschap als ouderlijk gezag bij gezinnen met meer dan twee ouders ingrijpend veranderd.

Als we kijken naar wat het kabinet hierover een dag later naar buiten bracht, dan klopt dat wat betreft het draagmoederschap, maar daar was ook weinig discussie over. Commerciële motieven blijven verboden, maar het verbod voor vrouwen om zich openlijk als draagmoeder aan te bieden wordt opgeheven. Wat betreft meeroudergezag ligt het ingewikkelder. Terwijl RTL Nieuws meteen concludeerde dat ‘ouders straks maximaal vier ouders kunnen hebben’ en anderen deze conclusies klakkeloos overnamen, concludeerden andere media enkele dagen later dat het kabinet ‘mee-ouders’ geen wettelijk gezag geeft en dat kinderen slechts twee ouders kunnen hebben. Het COC verwierp de voornemens van het kabinet zelfs meteen als ‘onacceptabel’ en ‘dieptriest‘. Continue reading →

Kiesrecht vanaf 16 jaar?

12 juli 2019

In Italië werd na de Tweede Wereldoorlog algemeen kiesrecht met stemplicht ingevoerd. In Een dag op het stembureau beschrijft Italo Calvino hoe ziekenhuizen, inrichtingen en kloosters begin jaren vijftig door de christendemocratische partij als een vanzelfsprekend electoraal reservoir werden geëxploiteerd. In al die grote instellingen waar de kerk de scepter zwaaide werden stembureaus ingericht. Afgevaardigden van het stembureau gingen de zalen langs waar de nonnen en priesters voor de bedlegerigen een kruisje zetten, groepsgewijs werden blinden, doven, verlamden, psychiatrische patiënten en verstandelijk beperkten die konden lopen naar de stembus begeleid door nonnen en priesters die voor de hele groep een kruisje zetten of hen collectief instrueerden. Zo kon het gebeuren ‘dat een groepje het stemlokaal binnentrad terwijl ze in koor het nummer van de lijst en de naam van de kandidaat repeteerden: ‘Een, twee, drie, Quadrello! Een, twee, drie, Quadrello!‘ Continue reading →

Lekker voorlezen

7 juli 2019

‘Kinderen houden van lezen. Ook al zeggen ze soms van niet, als je met ze gaat zitten en ze afwisselend voorleest en zelf laat lezen, dan houden ze van lezen.’ Met deze stelling begint een recente column van Tommy Wieringa, waarin hij vertelt over zijn voorleeservaringen met kinderen van zes tot negen jaar op de school van zijn dochters, een paar ochtenden in de week, altijd in groepjes van twee. Natuurlijk is het (voor)leesplezier van kinderen afhankelijk van een aantal condities, zoals het voorleesvermogen van de voorlezer en de vraag wat ie meebrengt om (uit voor) te lezen, maar ook in welke omgeving – school, thuis of bij opa en oma – en op welk moment – midden op de dag of voor het slapen gaan. En niet te vergeten de ontwikkelingsleeftijd van het kind. Continue reading →

Inenten, of: hoe beschermen we de kleinsten?

4 juni 2019

Pauw, donderdagavond 17 november 2016. Waarschijnlijk was dit de enige keer dat de talkshowhost zich de dag na de uitzending gedwongen zag daarop terug te komen en excuses te maken. Drie gasten hadden op de 17^e van hem de kans gekregen ongeremd hun gal te spuwen over het inenten van kinderen en met een serie wilde verdachtmakingen rond vaccinaties op de proppen te komen, terwijl de voorzichtig formulerende kinderarts werd geïntimideerd. De uitzending leidde tot een handtekeningenactie. Volgens sommigen had daar een ‘welbespraakte medicus’ moeten zitten, die de antiprikkers ‘met harde feiten naar een hoek van de studio had gewezen.’  Anderen meenden echter dat dit niets zou hebben geholpen. Volgens hen toonde het gehele optreden juist aan ‘dat educatie en met feiten om de oren slaan niet helpt als mensen heilig overtuigd zijn van het tegendeel.’ Continue reading →

Eigen Kracht maakt geen verschil

23 mei 2019

Hedda van Lieshout van de Eigen Kracht Centrale stuurt wekelijks ‘Een sterk verhaal op vrijdag’ rond. Wat me daarin van meet af aan heeft gefascineerd is dat al haar verhalen afsluiten met de totstandkoming van een Eigen Kracht conferentie (EKc) of Familienetwerkbijeenkomst. Week in, week uit probeert Van Lieshout haar lezers te overtuigen van het succes van deze aanpak door te laten zien dat er een kringgesprek tot stand komt van personen uit het netwerk van een gezin in problemen. Haar verhalen gaan nooit over de uitwerking van dit gesprek; de lezer komt nooit iets te weten over het vervolg. Of het bijvoorbeeld in een geval van kindermishandeling enkele maanden na zo’n gesprek beter gaat met de kinderen? Of de kinderen, nadat een uithuisplaatsing is voorkomen, daarna ook weer normaal naar school gaan en hun veiligheid en gezondheid sindsdien zijn gegarandeerd? En of de kinderen in het geval van een vechtscheiding enige tijd na zo’n gesprek tevreden zijn over de situatie? Continue reading →

Laat het eindelijk doordringen tot Den Haag:

de jeugdzorg is in echt gevaar

14 mei 2019

Ingrijpend decentraliseren en tegelijkertijd ingrijpend bezuinigen, en dat luchthartig verkopen met de fantasievolle bewering dat het allemaal goed komt, wat zeg ik, beter, veel beter wordt! Zo werd de rücksichtsloze overdracht van de jeugdzorg naar de gemeenten vanuit Den Haag en vanuit de grote gemeenten indertijd gebracht. De grote bestuurlijke lessen die uit het debacle van de jeugdzorg moeten worden getrokken zijn allereerst, dat landelijke decentralisatieprocessen juist veel meer geld kosten als men de kwaliteit van het werk niet in gevaar wil brengen; dat dergelijke processen heel veel voorbereidingstijd vragen, inclusief pilots waarin de belangrijkste problemen goed in kaart kunnen worden gebracht; en dat dergelijke processen zoveel mogelijk gevrijwaard moeten blijven van ideologische overwegingen en bezweringsformules in plaats van pragmatisme en grondige kennis van de praktijk. Continue reading →

Jeugdzorg: meer geld én meer centrale sturing nodig 

11 mei 2019

Het lijkt wel een gecoördineerde actie. Een dag na mijn oproep aan het kabinet in de NRC om de jeugdzorg met een aantal stevige ingrepen te redden, verschijnt een open brief van de VNG over jeugdzorg en de GGZ in het AD. De gemeenten staan met de rug tegen uur. Zij hebben allemaal forse tekorten op de jeugdhulp. De Utrechtse burgemeester Jan van Zanen, voorzitter van de VNG, verlangt er namens zijn collega’s structureel meer geld bij en hij zet de zaak op scherp met het dreigement dat ze de jeugdzorg en de ggz anders ‘terugleggen bij het Rijk’. En alsof het afgesproken is, verschijnt op dezelfde dag een bericht in Binnenlandse Bestuur waarin de uitkomsten van een inventarisatie van de gemeentelijke tekorten op dit terrein worden gepresenteerd. Landelijk blijkt het dit jaar om een tekort van 1,2 miljard te gaan. De claim van de vakbonden, die dreigen met acties als er voor 1 juni niet structureel 750 miljoen euro bij komt en daarbovenop een eenmalige investering van 200 miljoen euro voor een arbeidsmarktfonds, is dus verre van overdreven. Continue reading →

4 mei en de kinderen

4 mei 2019

Net terug van een sfeervolle, lokale herdenkingsbijeenkomst in de Amsterdamse Rivierenbuurt rond het standbeeldje van Anne Frank op het plein waar zij woonde voordat het gezin Frank moest onderduiken. In deze buurt – mijn buurt – zijn tijdens de bezetting ruim 14.000 joden, van babies tot bejaarden, uit hun huizen gehaald en weggevoerd. Hier en daar herinneren bescheiden Stolpersteine aan deze verschrikkelijke episode. Er zijn zo’n 500 aanwezigen, veel kinderen, en veel kinderen die kleine bosjes bloemen leggen bij het beeld van hun leeftijdgenoot, Anne Frank. Continue reading →