Slechte ouders

6 augustus 2020

Slechte ouders, bestaan die? Sommige radicale pedagogen menen van niet. Zij gaan ervan uit dat elke ouder het beste voor heeft met zijn kind. Dat is een goed uitgangspunt in doorsneesituaties, waarin men werkt met een ouder die zit met vragen over zijn kind of het gevoel heeft op een bepaald punt vast te lopen of niet tot bijsturen in staat te zijn, terwijl dat wel nodig lijkt of wordt verlangd. Het geloof dat de ouder het beste voor heeft met zijn kind kan helpen om een positieve hulpverleningsrelatie of ‘werkalliantie’ op te bouwen, doordat de ouder vertrouwen en een gevoel van gelijkwaardigheid wordt gegeven. Sommige pedagogen gaan zelfs zover dat ze vinden dat ze in het contact met ouders ervoor moeten kiezen om niet het kind maar de ouder centraal te stellen. In werkelijkheid lijkt het verstandig om het werken vanuit zo’n keuzepositie te vermijden en zeker niet onvoorwaardelijk voor een van beide invalshoeken te kiezen, maar steeds de balans tussen helder perspectief op het kind en werkbaar perspectief op de ouder te zoeken. Pedagogen dienen zich in elk geval steeds te realiseren dat blind vertrouwen in de ouders in sommige situaties zonder meer naïef is en schadelijk kan uitpakken voor het kind. Want helaas, slechte ouders bestaan. Continue reading →

Financieel toezicht voor jonge veelplegers

Jonge veelplegers worden wel aangeduid als ‘blingbling’-veelplegers. Dit ter onderscheiding van de traditionele, veelal verslaafde en vaak dakloze oudere draaideur-crimineel die vooral steelt om in zijn verslavingsbehoefte te kunnen voorzien. Op grond van jarenlang onderzoek naar een grote groep jonge veelplegers heb ik zes jaar geleden voorgesteld te zoeken naar mogelijkheden om deze jongeren precies aan te pakken op dit typerende en voor hen meest gevoelige punt – hun blingbling.

Doel was daarmee de motivatie om te stoppen met crimineel gedrag bij deze jongeren te versterken door ze voortdurend verantwoording te laten afleggen over hun financiële situatie en bezittingen af te nemen waarvan zij de legale afkomst niet konden aantonen. Op verzoek van de Tweede Kamer vroeg de minister van Veiligheid & Justitie hierover advies bij de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). De RSJ concludeerde in 2015 dat dit voorstel waard was om nader te onderzoeken en op kleine schaal uit te proberen. Continue reading →

Justitie kan nog wel wat pedagogiek gebruiken (1)

12 juli 2020

Op het hoogtepunt van de eerste Corona-golf kon je voor het eerst sinds lange tijd in alle rust door het oude centrum van Amsterdam lopen. Sinds jaar en dag staat dit gebied zeker in het weekend savonds en snachts in het teken van luidruchtige vrijgezellenpartys en andere stadstrips van vooral Engelse jongemannen. Bezorgt de overlast door deze jonge Britten de Engelse jeugd hier een slechte naam, een deel van onze Nederlandse jeugd zorgt momenteel voor een vergelijkbaar negatief beeld in het buitenland. Maar dan gaat het niet om jongemannen, maar om jongeren van 16, 17 en 18 jaar, vooral uit ‘t Gooi en Amsterdam. Sinds een paar jaar bestaat er zoiets als de ‘Gooische Route’: op je 16e met een groep vrienden naar Knokke, het jaar daarop naar het Portugese Albufeira en een jaar later naar Chersonissos in Griekenland. Continue reading →

De zweetvoetenman

23 juni 2020

‘Zeldzaam als een veldleeuwerik is het kind dat nog leest.’ Zo begint een recente column van Tommy Wieringa. Hij vervolgt zijn lamentatie met een tweede vogelmetafoor: ‘Geen haan die ernaar kraait dat nergens in de 37 OESO-landen jongeren zo’n pesthekel aan lezen hebben als in Nederland.’

In 2018 stonden Nederlandse leerlingen op de 26e plaats op de OESO ranglijst. In drie jaar elf plaatsen gezakt en nu onder het gemiddelde van de 37 welvarende OESO-landen. Deze score is lager dan ooit sinds de eerste onderzoeken begin deze eeuw. Misschien lijkt die achteruitgang maar betrekkelijk, aangezien meer landen op het gebied van lezen een dergelijke ontwikkeling laten zien. Maar die neergang is in ons land verreweg het sterkst. Nederland behoort bovendien tot de zeven landen, waar sinds begin deze eeuw de schoolprestaties in alle vakken voortdurend een dalende trend vertonen. Daar komt nog bij dat de ongelijkheid in het Nederlandse onderwijssysteem juist op het gebied van het lezen toeneemt. De negatieve ontwikkeling is namelijk het sterkst bij de groep zwakste lezers. Continue reading →

Rechtspraak en corona

10 mei 2020

Vanaf 11 mei gaan de rechtbanken na twee maanden sluiting weer open, althans voor zaken op het gebied van het strafrecht en van het jeugd- en familierecht. Terecht wordt daaraan prioriteit gegeven, omdat bij deze zaken fysieke aanwezigheid onmisbaar is. De rechter moet de verdachte in een strafzaak kunnen zien en horen en direct kunnen ingaan op opmerkingen van de verdachte; de verdachte moet contact kunnen hebben met zijn advocaat; ouders die worden geconfronteerd met een kinderbeschermingsmaatregel moeten zich rechtstreeks tot de rechter kunnen richten en ter plekke kunnen reageren op de rapportage over hun gezinssituatie, om maar een paar essentiële dingen te noemen. Continue reading →

Onze buren vangen vluchtelingenkinderen op

31 maart 2020

Het is bitter om te zien hoe de dragende gedachten achter de Europese Unie – samenwerking en solidariteit – op dit moment verder weg lijken dan ooit. Het is extra bitter en gênant om te zien hoe ons land bijdraagt aan de ondermijning van het laatste restje van deze gedachten. Onze regering dringt aan op compensatie voor de Nederlandse siertelers. Onze premier verlangt op hoge toon dat andere landen ons voorzien van mondkapjes ter bescherming tegen het coronavirus. Het ging hier volgens hem om ‘een Europees probleem’ en de weigering van andere landen om Nederland mondkapjes te leveren noemde hij ‘schandalig en onacceptabel’. Intussen wijst de rest van Europa echter op de botte opstelling van Nederland wat betreft de vraag om Europese noodhulp voor die zwakke landen die nu volledig dreigen in te storten. Onze minister van financiën beargumenteerde deze ‘Nederland Eerst’-opstelling zelfs door de vraag op te werpen waarom deze zwakke landen anders dan Nederland weinig buffers hadden aangelegd voor slechte tijden. Continue reading →

Jonge veelplegers: een 5 stappen aanpak

26 maart 2020

Een kleine groep jonge criminelen pleegt voortdurend delicten. Er bestaan veel misverstanden over het verloop van hun criminele routine en over de geëigende aanpak van deze jongeren. Op grond van langdurig onderzoek van een grote groep jonge veelplegers (I.Weijers Veelplegers aanpakken, 2019) heb ik een aanpak in 5 stappen ontwikkeld.

Continue reading →

Jongeren en messen 2

9 maart 2020

Wat is er aan de hand? Op 23 februari steekt een 18-jarige in Alphen aan de Rijn een jongen van 16 dood en worden nog eens drie mensen gewond. De volgende ochtend houdt de politie in Rotterdam twee 16-jarigen aan op verdenking van betrokkenheid bij een steekincident bij metrostation Graskruid, waarbij twee jongens van 18 en 17 ernstig gewond raken. Dezelfde middag raakt iemand in Santpoort in Noord-Holland zwaargewond als gevolg van een steekpartij op een school voor praktijkgericht onderwijs. Enkele dagen later meldt de politie dat in Hulst, Zeeuws-Vlaanderen, een baldadige jongen die door een buschauffeur was gesommeerd de bus te verlaten, de chauffeur met een mes heeft aangevallen. Een dag later houdt de politie in Hoofddorp een 19-jarige aan die tijdens een huisfeestje drie mensen heeft neergestoken. Op 4 maart wordt een minderjarige in Diemen door twee jongens aangevallen met een machete. Een dag later wordt in Rotterdam op metrostation Alexander een man ernstig door messteken gewond na een ruzie met twee jongens van 17 jaar. Continue reading →

Een les uit de zaak Gökmen T: bescherm het slachtoffer

8 maart 2020

In 2002 maakte ik een studiereis door Australië en Nieuw-Zeeland gecombineerd met een aantal presentaties van het boek Punishing Juveniles van Antony Duff en mij aan verschillende universiteiten. Doel van mijn studiereis was de bestudering van de praktijk van herstelrecht zoals die daar inmiddels was ontwikkeld. Internationaal was er in de jaren daarvoor veel enthousiasme ontstaan voor vormen van restorative justice en ook in Nederland en België ontstond hiervoor interesse, vooral als het om jonge daders zou gaan. Daarbij werd steevast verwezen naar positieve ervaringen down under. Dat in die landen vooral werd gedacht aan jonge daders bleek meteen al uit de naam die daar gebruikelijk was, namelijk Youth Conference of Family Group Conference (FGC). Ik was benieuwd hoe deze veelgeprezen aanpak er in de praktijk uit zag en heb daar maandenlang herstelgesprekken in alle mogelijke settings mogen observeren. Continue reading →

De zittingen bij de kinderrechter kunnen nog best wat kindvriendelijker

6 maart 2020

De rechter vraagt aan de 17-jarige verdachte of ze het vonnis begrijpt, waarop het meisje vertwijfeld uitroept: ‘Ik begrijp er helemaal niks van, het zijn van die moeilijke woorden allemaal!’

Dat schreef ik precies 20 jaar geleden in mijn boek Schuld en schaamte: een pedagogisch perspectief op het jeugdstrafrecht. Voor dat boek had ik onder andere op diverse plaatsen een serie voorgeleidingen en zittingen bij de kinderrechter bijgewoond. Ik constateerde dat onze kinderrechters en jeugdofficieren erg hun best deden, maar dat er nog veel te verbeteren viel op het elementaire punt van taalgebruik en in bredere zin van de algehele communicatie tijdens de zitting en daarmee het pedagogisch doordacht betrekken van kinderen en hun ouders bij de zitting. Continue reading →