Soms is het volk slimmer dan zijn vertegenwoordigers 11 februari 2023

In de zomer van 2021 adviseerde de Gezondheidsraad om alle 12 t/m 17-jarigen te laten vaccineren. Eind van dat jaar volgde het advies om ook de 5 t/m 11-jarigen te laten prikken. Dat leidde in sommige gezinnen en families tot spanningen en ruzies. Al spoedig na deze adviezen gaven mediators aan dat ze hun handen vol hadden aan het in goede banen leiden van hoog oplopende spanningen over deze kwestie. Familierechtadvocaten signaleerden een sterke toename van conflicten tussen ouders onderling en ook tussen kinderen en (een van hun) ouders. Hier en daar verscheen een bericht in de media waaruit bleek dat dit in sommige gevallen zelfs leidde tot een rechtszaak over al dan niet vaccineren van een kind. 

Tegen de achtergrond van de maatschappelijke en politieke agitatie tegen de al eerder genomen corona-maatregelen werd dan ook gevreesd dat deze adviezen voor extra conflictstof in gezinnen zouden kunnen zorgen met mogelijk ernstige gevolgen. Tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in september 2021 stelde demissionair premier Rutte dat huiselijk geweld sinds de lockdown dramatisch was toegenomen. Achter de voordeur zou zelfs sprake zijn van een ‘schaduwpandemie’. 

Toch blijkt nu dat de lockdowns in de coronacrisis allerminst hebben geleid tot de gevreesde explosie van huiselijk geweld tegen vrouwen en kinderen. Opvallend genoeg nam dergelijk geweld tijdens de lockdowns juist af. In een recent verschenen artikel (FJR 1, januari 2023) blijkt dat ook het vaccinatie-advies van de Gezondheidsraad allesbehalve heeft geleid tot dusdanig opgefokte gezinsverhoudingen dat er een stormloop naar de rechter heeft plaatsgevonden. In de gepubliceerde rechtspraak werd slechts een zeer gering aantal zaken betreffende dit onderwerp gevonden. Terwijl enkele extreemrechtse complotdenkers die mochten meedoen in de parlementaire coronacommissie hun uiterste best deden (en waarschijnlijk zullen blijven doen) om met allerlei provocaties het redelijk functioneren van deze commissie te torpederen, bleek er onder hun achterban amper behoefte te bestaan om deze kwestie in de persoonlijke verhoudingen verder op de spits te drijven. 

Het is gissen naar de verklaring voor deze onverwacht positieve ontwikkeling. Wat betreft het gelukkig uitblijven van een toename van huiselijk geweld als gevolg van de lockdowns kan de sluiting van de horeca en het aan banden leggen van de drankverkoop daar aan hebben bijgedragen. Wellicht heeft het feit dat tijdens de lockdowns ook veel buren thuis waren en dus veel konden horen daar, zoals wel is geopperd, ook enigszins aan bijgedragen. Wat betreft het uitblijven van een run naar de rechter in reactie op de adviezen van de Gezondheidsraad zullen hoogstwaarschijnlijk de verstandige raad en aanbevelingen van de jeugdrechtadvocaten en mediators een rol hebben gespeeld. 

Wat daaraan tenslotte zeker (enigermate) zal hebben bijgedragen is het feit dat het Ministerie van VWS niet alleen wees op het belang van deze vaccinatie, maar op haar website ook uitdrukkelijk vermeldde dat jongeren vanaf 12 jaar die gevaccineerd wilden worden tegen de zin van hun ouders, daar uiteindelijk zelf over konden beslissen en dat ze daarbij zelfs geen verklaring van hun ouders hoefden mee te nemen. Voor de fijnproevers: gegeven het feit dat een vaccinatie valt onder de definitie van een geneeskundige behandeling, is hier artikel 7:450 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing. Dat betekent dat bij mogelijk verschil van mening tussen ouders en kind, de wens van een jongere van 12 jaar of ouder die in staat is tot een redelijke waardering van zijn belang de doorslag geeft.

Wat ook de precieze verklaring van deze positieve uitkomst moge zijn, in dit geval kunnen we wel concluderen dat het volk verstandiger was dan enkele van haar vertegenwoordigers.